De verkiezingen zijn geweest, wat nu? #3

▼ Na bijna twee maanden „radiostilte” komt informateur Ronald Plasterk als het goed is morgen met zijn eindverslag over deze eerste informatieronde over het samenstellen van een nieuw kabinet. Verslaggevers blijven de informateur en de voormannen/vrouwen van PVV, VVD, NSC en BBB vragen hoe het gaat en waarover gesproken wordt, maar hun microfoons registreerden alleen nikszeggendheden.

Een paar weken geleden begon de radiostilte wat barstjes te vertonen met sneren op Twitter, op een congres of in een lek naar een krant. Maar dinsdag barstte de bom: NSC beëindigde eenzijdig deze ronde van de informatie. De overige drie bleven verder praten en Omtzigt uitnodigen om mee te doen.

Er valt veel te zeggen over de manier waarop dit klapte. Uiteindelijk was een belangrijke reden dat het zo chaotisch was dat blijkbaar een kamerlid of medewerker van NSC een brief aan de leden voortijdig naar de media gelekt heeft. Wat kan daar de reden voor zijn? De schade voor NSC lijkt aanzienlijk, zonder duidelijk voordeel voor een factie ofwel voor ofwel tegen samenwerken met de PVV. De reden waarom, dat Omtzigt financiële cijfers te laat kreeg en daarvan schrok, overtuigt ook niet. Hoewel het wel een vrij typische Omtzigt-reactie is.

Maar meer fundamenteel ligt de breuk compleet voor de hand: een advies van de informateur om daadwerkelijke onderhandelingen tussen deze partijen aan te gaan was niet wat Omtzigt / NSC wilden. Omtzigt heeft altijd afstand van Geert Wilders willen houden. Dat Geert ook niet zo heel veel „Milders” op Twitter was en er lekken naar de Telegraaf waren zal ook niet geholpen hebben.

Ik hoor verschillende dingen over de standpunten over de overheidsfinanciën. Willen PVV en BBB hun dure plannen financieren door het begrotingstekort ver boven de afgesproken 3% op te laten lopen? Of valt dit allemaal reuze mee? Volgende week zullen we het weten.

Hoe nu verder?

Ondanks alle onmin houdt NSC de mogelijkheid van het gedogen van een minderheidskabinet van PVV, VVD en BBB open. (Mits Geert Wilders niet de premier is.) En blijkbaar willen ze ook wel onderhandelen over afspraken voor een gedoogakkoord. De breuk tussen NSC en informateur Plasterk lijkt wel vrij duidelijk.

De overige partijen zullen dus zeker niet willen instappen op dit moment. De vraag is eigenlijk alleen of PVV, VVD en BBB eerst een ronde met z'n drieën gaan doen voor ze weer verder praten met NSC, of dat ze gelijk weer met z'n vieren verder gaan.

Ik blijf erbij dat de poging tot zo'n rechts kabinet te komen (ongeacht de specifieke vorm) tijd heeft tot de campagne voor de Europese verkiezingen op stoom komt. De uitslag van die verkiezingen zal nagenoeg zeker een nieuwe dynamiek scheppen, waarbij het ofwel de knoop doorhakken en samen in het bootje stappen wordt, ofwel voor de zomer nieuwe verkiezingen uitschrijven zodat die nog in het najaar gehouden kunnen worden.

Hoe dan ook, dit alles moet ofwel eindigen met een kabinet met PVV erin, ofwel met de conclusie dat zo'n kabinet niet mogelijk is. Bij de volgende verkiezingen de vraag of dit wel of niet kan boven de markt laten hangen betekent waarschijnlijk het einde van de VVD, en daarmee het einde van de mogelijkheid te regeren met de traditionele bestuurderspartijen. En hoe slecht dat laatste de afgelopen tijd ook bevallen is, het alternatief ziet er aanzienlijk slechter uit.

Permalink - posted 2024-02-11

→ Ook vreemde namen moeten juist in de krant

▼

Dilan Yeşilgöz-Zegerius was bijna de volgende premier van Nederland geworden, maar toch weet bijna niemand hoe je haar naam schrijft. In NRC en de andere Nederlandse kwaliteitskranten wordt ze namelijk consequent Yesilgöz genoemd – met een s in plaats van een ş.

Nu heb ik niks met de nieuwe VVD-leider, maar ik stoor me inderdaad aan het willekeurig wegvallen van accenten. Blijkbaar is dat met opzet:

KEUZE NRC: CONSISTENTIE VOOROP

De spelling van buitenlandse namen in NRC vloeit voort uit een keuze voor consistentie en kwaliteit. NRC hanteert net als veel andere media een West-Europese tekenset.

Namen uit talen en gebieden die andere tekensets gebruiken worden getranscribeerd naar West-Europese tekens. Dat geldt niet alleen voor Chinees, Russisch of Arabisch, maar ook voor Turks en Slowaaks. Xi, Poetin en Erdogan hebben met elkaar gemeen dat wij hun naam anders spellen dan zij zelf doen.

NRC heeft aan het begin van deze eeuw geprobeerd een bredere tekenset consequent toe te passen. Dat werd een fiasco. Namen werden zeer inconsistent gespeld, omdat verschillende bronnen verschillende tekensets hanteren en niet iedereen elke buitenlandse naam in de oorspronkelijke taal uit zijn hoofd kent.

Zoekresultaten uit het archief werden onbetrouwbaar. Met de keuze voor het gebruik van de West-Europese tekenset is consistente spelling van buitenlandse namen een stuk eenvoudiger geworden en in overeenstemming met die van de meeste toonaangevende West-Europese en Amerikaanse media. Daarmee draagt deze keuze ook bij aan een herkenbaar woordbeeld voor de lezer.

Dit is grotendeels onzin. Met de juiste SQL collation kan je net zo makkelijk zoeken op letters met accenten als letters zonder. Luiheid bij de kranten dus.

Heb je last van on-typbare accenten? Deze pagina kan dit oplossen: je kan gewoon accenten aanklikken om ze toe te voegen aan bestaande tekst.

Permalink - posted 2024-01-03

De verkiezingen zijn geweest, wat nu? #2

▼ De afgelopen weken is afgedwaalde PvdA'er Ronald Plasterk bezig geweest met een "verkenning" over hoe te komen tot een nieuwe regering. Niet onverwacht is zijn advies dat PVV, VVD, NSC en BBB gaan praten. Inmiddels is Plasterk benoemd tot informateur met precies deze opdracht. Hij neemt hier zonodig de maximale termijn voor en komt dan begin februari met een terugkoppeling hiervan.

In het debat over de verkenning werd door de meeste andere partijen het nodige gezegd over de rechtstatelijkheid en grondwettelijkheid van de PVV-standpunten. Maar PVV, VVD, NSC en BBB waren al in de coalitie-stand gesprongen en stelden elkaar geen vragen en dienden alleen gezamenlijke moties in.

Eerste onderwerp in deze informatie-ronde is kijken naar die rechtstatelijke/grondwettelijke zaken. Ik verwacht dat ze daar wel uit gaan komen, gezien de houding die Wilders tentoonspreidde. Vervolgens komen er een aantal inhoudelijke zaken aan de orde, waaronder migratie (inclusief asiel), klimaat/stikstof en landbouw/visserij, en... stabiele overheidsfinanciën. Ik denk dat dat het lastigste punt wordt.

En als klap op de vuurpijl: de vorm van een nieuw kabinet. VVD wil wel steunen maar niet toetreden. NSC wil in elk geval niet toetreden als de VVD dit niet ook doet. Ik denk dat het standpunt van de VVD niet houdbaar is. Normaal levert de tweede grootste partij de minister van financiën. Dat is een super-belangrijke post, zeker in een regering met twee "gratis bier" partijen (PVV en BBB). Ik zou dus zeggen dat de VVD het aan zichzelf en het land verplicht is die minister van financiën te leveren. De andere drie partijen zouden ook allemaal een vice-premier moeten leveren.

Ik denk niet dat het realistisch is dat Geert Wilders minister-president wordt. De schade voor het aanzien van Nederland in het buitenland zou te groot zijn, en de andere partijen gunnen hem zeker niet de premier-bonus bij de volgende verkiezingen. Dit zou zomaar het kabinet Plasterk-Ⅰ kunnen worden!

Maar een gewoon kabinet zal het ook niet worden, dus ik denk dat de partijleiders in de kamer blijven en naast die vicepremiers er voornamelijk mensen met weinig politiek profiel aangezocht zullen worden als ministers en staatssecretarissen. Ik zou het niet vreemd vinden als de huidige ministers/staatssecretarissen in het demissionaire kabinet Rutte-Ⅳ gevraagd worden om te blijven in het nieuwe kabinet. Voor de rest zal het niet makkelijk zijn goede mensen te krijgen, want het afbreukrisico is gigantisch.

Maar... gaat het zover komen? En snel genoeg?

Het in deze ronde al laten klappen is eigenlijk niet mogelijk, omdat er niet echt een alternatief is. Zoals ik eerder al schreef is een minderheidskabinet GL-PvdA+NSC niet realistisch omdat er over links nagenoeg geen meerderheden mogelijk zijn. En de VVD zegt GL-PvdA niet te willen steunen, terwijl GL-PvdA niks moet hebben van de PVV. (En omgekeerd.)

Maar op 6 -9 juni 2024 zijn de verkiezingen voor het europees parlement. Dus ofwel het nieuwe kabinet moet enkele weken voor die datum al min of meer in de steigers staan, ofwel de formatie zal op een laag pitje gedraaid worden terwijl de verkiezingscampagne loopt, waarbij wellicht partijen al voorzichtig wat kritiek op elkaar zullen hebben.

Ik ben heel benieuwd naar de uitslag van die verkiezingen. De vorige keer haalde de PVV geen zetels in het europees parlement, en Frans Timmermans maakte de PvdA de grootste partij. Eigenlijk kunnen er twee dingen gebeuren: de PVV blijft groot of wordt nog groter, ofwel de PVV haalt een veel minder resultaat dan op 22 november.

Het eerste geval zal betekenen dat er voor VVD/NSC/BBB weinig anders op zit dan tekenen bij het kruisje. Maar in het tweede geval wordt het heel aantrekkelijk om de formatie te laten klappen en voor nieuwe verkiezingen te gaan. Complicatie hierbij zou kunnen zijn dat de PVV in Europa wel verliest, maar de VVD ook, zodat de VVD eigenlijk geen nieuwe verkiezingen wil. En zonder de VVD zal het lastig zijn daar een kamermeerderheid voor te vinden.

Mocht half juni niet de conclusie getrokken worden dat nieuwe verkiezingen nodig zijn, dan kan de formatie voortmodderen tot na de zomer. In dat geval kunnen nieuwe verkiezingen pas in 2025 plaatsvinden. En dan weer formeren, zodat het huidige demissionaire kabinet zeker nog anderhalf jaar zit... dit terwijl de leegloop al begonnen is, met het verlies van twee vicepremiers en een staatssecretaris. Het zou goed zijn als bij het zoeken naar vervangers er gekeken wordt of deze wellicht in een kabinet met de PVV ook verder kunnen, om zo tenminste nog een beetje continuïteit te behouden.

Permalink - posted 2023-12-28